Cerrah gözüyle safra kesesi ameliyatı olan hastaların süreci:
Bu makalemizde Genel Cerrah Doç. Dr. Didem Öncel Yakar safra kesesi ameliyatı ile ilgili sorularınıza cevaplar veriyor.
Safra kesesi taşı (kolelityazis) tanısı, tedavi kararı, ameliyat ve iyileşme süreci ile ilgili çoğu hasta benzer süreçlerden geçmektedir.
Safra kesesi taşı olduğu genellikle nasıl fark edilir?
Herhangi bir şikayeti olmaksızın yapılan rutin tarama (check-up) incelemeleri sırasında safra kesesinde taş olduğu saptanabilir.
Karında şişkinlik, midede şişkinlik, özelikle yağlı öğünlerden sonra artan ve karnın sağ üst kısmında, iman tahtası altında ya da sırtta hissedilen ağrı gibi şikayetler nedeniyle başvurulan doktor tarafından yapılan incelemelerde kolelityazis tanısı konulabilir.
Daha önce safra kesesi taşı olduğu bilinmeyen bir hasta, bu taşlara bağlı olası iltihabi komplikasyonlar nedeniyle şiddetli sağ üst kadran ağrısı, bulantı, kusma gibi şikayetlerle Acil Servis’e başvurduğunda yapılan tetkiklerinde safra kesesi iltihabı teşhisi konulabilir.
Safra kesesi taşı tanısı konulduktan sonra kişiyi nasıl bir süreç bekler?
Bir şekilde safra kesesinde taş olduğu fark edilen kişinin önünde iki yol bulunur. Herhangi bir şikayet olmaksızın, tesadüfen saptanan safra kesesi taşlarının tedavisi gerekmez. Özel birkaç durum haricinde, bu kişilere olası şikayetler ve komplikasyonlar ile ilgili bilgi verilmesi yeterlidir. Safra kesesi taşlarının yaklaşık %80’i hayat boyu sessiz kalmaktadır. Bu nedenle şikayeti olmayan kişilere ameliyat önerilmez.
Karın ağrısı, hazımsızlık, şişkinlik başta olmak üzere taşlara bağlanabilen şikayetleri olan kişilere ise tedavi önerilmektedir. Bu hastalara planlı olarak yapılacak kapalı yöntem ile safra kesesinin alınması ameliyatı (elektif laparoskopik kolesistektomi) önerilir. Uzun yıllardır bu işlem için altın standart kabul edilen laparoskopik kolesistektomi tüm dünyada en sık yapılan genel cerrahi ameliyatlarından biridir.
Tanısı önceden bilinsin ya da bilinmesin, şiddetli karın ağrısı, ateş, sarılık gibi bir takım daha ciddi şikayetlerle Acil Servis’e başvuran hastalarda ise gerekli tanı basamaklarından sonra acil ameliyat önerilir. Akut safra kesesi iltihabı (kolesistit) ya da safra kesesi taşına bağlı pankreas iltihabı (bilier pankreatit) varlığında ilk iki-üç gün içinde acil cerrahi müdahale gerekmektedir. Bu durumda da çoğunlukla laparoskopik yöntemle kolesistektomi yapılır.
Kendisine planlı safra kesesi ameliyatı önerilen kişiler nasıl bir ameliyat öncesi süreçten geçer?
Elektif laparoskopik kolesistektomi önerilen hastalar genellikle bu alanda deneyimli Genel Cerrahi uzmanları tarafından ameliyat edilmeyi tercih ederler. Bu nedenle safra kesesi ameliyatı olacak hastalar ya aile/arkadaşları ya da güvendikleri sağlık çalışanları vasıtasıyla tecrübeli bir uzmanın yardımına başvururlar. Bu dönemde ikinci görüş almak doğal olmakla birlikte bu süreci uzatacak şekilde fazla sayıda hekime ulaşmanın hastaya da sağlık sistemine de yararı bulunmamaktadır.
Safra kesesi ameliyatı sonrası nelere dikkat edilmelidir?
Kapalı yöntemle yapılan safra kesesi ameliyatının çoğunlukla birinci gününde hastalar evlerine gidebilirler. İlk bir hafta-on gün zarfında hafif-orta şiddette karın ağrısı, sağ omuz-sırt ağrısı, şişkinlik şikayetleri olabilir. Bunlar genellikle basit ağrı kesicilerle kontrol altında tutulur. Hastalar bir iki gün içinde normal hayatlarına, 7-10 gün içinde de iş hayatlarına dönerler. Laparoskopik kolesistektomi sonrası erken dönemde gıda alımına dikkat gerekmekle birlikte, nekahat dönemi atlatıldıktan sonra hiçbir gıda kısıtlaması bulunmamaktadır. Halk arasında yaygınca inanılan yumurta vb. gıdaların tüketilemeyeceği fikrinin tıbbi geçerliliği bulunmamaktadır.
Bu konuda deneyimli Genel Cerrahi uzmanları hastalarının tüm bu süreçleri tıbbi sorunsuz ve kişisel endişeden uzak olacak şekilde geçirmeleri için destek olmaktadır.
Hayatımızın her alanında sağlık bizimle olsun.
