Ankara Kalesi, Ankara’nın Altındağ ilçesinde bir yamaçta bulunan Ankara’nın sembolü tarihi kalelerden bir tanesidir. Kalenin tam olarak ne zaman inşa edildiğine dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak Milattan Önce 2.Yüzyıl başlarında Galatların Ankara ve çevresine yerleşmeleri sürecinde kalenin var olduğu resmi olarak bilinmektedir. Yani Kale tahmini olarak MÖ 3 ila 2 binli yıllarda yapıldı. O tarihlerde kentte askeri birlik bulunduran Hititliler tarafından yapıldığı tahmin edilmektedir. Geçmişten günümüze birçok tadilat geçiren kale başta Osmanlılar dönemi olmak üzere Selçuklular, Bizanslılar ve Romalılar dönemde onlarca tadilat görerek bugüne kadar ayakta kalabilmiştir.
Ankara kalesi iç kale ve etrafını kuşatan bir dış kaleden oluşan bir yapıya sahiptir. Dış kalede yaklaşık 20 adet kule bulunmaktadır. Bu kuleler çeşitli amaçlarla kullanılmış genel amaçları ise düşmanları gözetleme amacıyla kullanılmıştır. İç kale güneydoğu köşesinde en yüksek yer olan Alitaşı’nın üstünde bulunmaktadır. Dış kale ise eski Ankara ilini çevrelemektedir. Toplamda 4 kata sahip iç kale toplama taşlarla ve özellikle Ankara taşından inşa edilmiştir. İç kale 2 adet büyük kapıya sahiptir. Kapılardan birinin adı dış kapı adını alırken diğeri ise hisar kapısı adını almaktadır. Kapı üstünde günümüzde İlhanlılar tarafından yapıldığı bilinmekte olan bir kitabe yer alırken kuzeybatı kısmında ise Selçuklu Devleti tarafından yapıldığına dair bir yazı bulunmaktadır.
Günümüzde kale içinde bulunan ve çok eski dönemlerden kalma Ankara Evleri bulunmaktadır. Kaleiçi Mahallesinde yer alan eski Ankara evleri duvarlar ile çevrilmiş dik ve dar bir alanda konumlanmaktadırlar. Evler genellikle iki veya üç katlı olarak inşa edilmiş olup genel itibari ile ahşap, tuğla ve kerpiçten oluşmaktadır.
Evliya Çelebi ve Ankara Kalesi
Tarihlerin 1640 yılını gösterdiği 17.yüzyıl dönemlerinde Ankara’ya gelen Evliya Çelebi seyahatnamesinde şehri ve kaleyi detaylı bir şekilde kaleme almaktadır. Evliya Çelebi sözlerine Ankara Kalesinden bahsederek başlamaktadır “Ankara’nın yüksek bir dağın tepesinde dört kat beyaz taştan yapılmış sağlam bir kalesi vardır. Kale iç içe üç kat sur ile çevrilmiştir. İç kalenin etrafı sarp kayalıklarla çevrilidir. Bu sarp kayalardan kaleye tırmanman oldukça zordur. İç kalede toplam 600 ev ve çeşitli silahlar, toplar ve cephanelikler bulunmaktadır. İç kale aşağılarda iki sıra surlarla çevrilmiştir. Dağın eteklerinde 3. Sıra dış surlar bulunmaktadır. Bu surlar sayesinde tüm kent güvenlik altına alınmıştır.”